Brokuły – warzywny skarb.
Brokuły, inaczej kapusta szparagowa lub zielony kalafior to bogactwo składników odżywczych, witamin i minerałów, jedne z najzdrowszych roślin kapustnych na świecie. Pochodzą prawdopodobnie z Krety lub Cypru. Brokuły to odmiana dzikiej kapusty. Znane były w Starożytnej Grecji i w Starożytnym Rzymie pod nazwą cyma. Nazwa brokuły pochodzi od włoskiego słowa broccolo. Warzywa zostały, sprowadzone z Półwyspu Apenińskiego do Francji, a następnie zostały, rozpowszechnione w całej Europie. Na terenach obu Ameryk, pierwsze uprawy, pojawiły się na początku XVIII wieku. Największe plantacje europejskie znajdują się we Włoszech, Niemczech, Anglii, Hiszpanii, Francji oraz w Polsce. W Polsce największe obszary uprawne znajdują się w rejonie Krakowa, Warszawy i na Kujawach.
Zawierają witaminę A, beta-karoten, luteinę i zeaksantynę, witaminę B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B3 (niacyna) i kwas pantotenowy, witaminę B6, witaminę B9 (kwas foliowy), witaminy C, K, E. W skład wchodzą również ważne minerały takie jak wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, cynk. Brokuły są bogate w błonnik pokarmowy i aminokwasy. Są bogatym źródłem glukozynolanów, izotiocyjanianów (soli), flawonoidów o działaniu antyoksydacyjnym oraz innych związków przeciwutleniających.
Brokuły – wpływ na zdrowie.
- Brokuły zawierają związki fenolowe, które pomagają zapobiegać chorobom przewlekłym. Zmniejsza to ryzyko powstania chorób serca, astmy, cukrzycy, stłuszczenia wątroby.
- Zawartość błonnika wpływa na utrzymywanie odpowiedniego poziomu bakterii w jelitach, ma istotny wpływ na regulację trawienia. Błonnik zwiększa gęstość pokarmową w środowisku wodnym jelita cienkiego, stymuluje wypróżnianie.
- Kwiatostan brokułów to bogactwo witaminy K i choliny, wspomaga funkcje poznawcze i pamięć.
- Sulforafan pomaga w zapobieganiu wielu chorobom neurodegeneracyjnym, które obniżają sprawność umysłową (np. Alzheimer, demencja).
- Witaminy A, C zawarte w brokułach mają wpływ na zdrowe włosy, przeciwdziałają łamliwości, wysuszaniu i wypadaniu włosów.
- Mają wpływ na opóźnianie procesu starzenia dzięki związkowi zwanemu mononukleotydem nikotynamidu (NMN) wytwarzanemu z witamin grupy B w organizmie. Proces starzenia opóźniają również przeciwutleniacze takie jak kolagen, witamina A i C.
- Brokuły to bogactwo błonnika, który kontroluje poziom glukozy we krwi.
- Przeciwutleniacze chronią przed promieniami UV Glukorafanina.
- Błonnik ma wpływ na przyspieszony metabolizm, daje uczucie sytości na dłuższy czas.
- Błonnik pokarmowy poprawia krążenie krwi.
- Witamina C, siarka i aminokwasy są środkiem odtruwającym, pomagają usunąć z organizmu wolne rodniki i toksyny. Zapobiegają wielu problemom zdrowotnym takim jak choroby skóry, kamica nerkowa, zapalenie stawów, dna moczanowa, czyraki.
- Wysoka zawartość błonnika w brokułach obniża poziom cholesterolu LDL, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
- Brokuły dzięki dużej zawartości potasu redukują nadciśnienie tętnicze.
- 100 gram brokułów dostarcza 4% dziennego zapotrzebowania na wapń.
- Luteina, zeaksantyna, beta-karoten zawarte w roślinie mają wpływ na poprawę wzroku, chronią oko przed zaćmą i zwyrodnieniem plamki żółtej.
- Brokuły bogate w beta-karoten zmniejszają ryzyko powstania choroby układu nerwowego, jaką jest stwardnienie zanikowe boczne (ALS).
- Ważnym składnikiem brokułów wzmacniającym kości i zęby jest witamina K, fosfor, cynk, magnez i wapń.
- Brokuły to naturalne lekarstwo na niedokrwistość (anemię), dzięki takim minerałom jak żelazo i miedź.
Ciekawostki:
- Apicjusz, autor księgi kucharskiej z czasów Augusta i Tyberiusza w spisie starożytnych potraw zamieścił informacje o brokułach.
- Przepisy z brokułami pojawiają się w książkach kucharskich, znalezionych w Ameryce w XVIII i XIX wieku.
- Brokuły występują w trzech kolorach: ciemnozielony, fioletowo-zielony i w kolorze mięty.
- Brokuły to rośliny jednoroczne, częścią jadalną poza różami są również łodygi.
- Aby zachować wyjątkowy smak i właściwości zdrowotne, brokuły powinno gotować się na parze około 4 minut. Gotowanie w wodzie nie powinno trwać dużej niż ok. 5 minut. Brokuły gotowe do spożycia powinny być lekko twarde i chrupiące.
- Do gotującej się wody dodajemy niewielką ilość cukru, by uniknąć nieprzyjemnego zapachu podczas gotowania.
- By zachować kolor brokułów, który zmienia się podczas gotowania, dodajemy odrobinę mleka.
- Powinny być przechowywane w niskich temperaturach.
- Brokuły prawie w 90% składają się z wody.
- W 100 gramach brokuła znajdują się 34 kcal.
- Szklanka brokułów to tyle białka, co w szklance ryżu.
- Brokuły, roślinne źródło białka zawierają więcej białka niż stek.
- Kiełki brokułu to wspaniały dodatek do sałatek lub pieczywa.
Uwaga.
Witamina K zawarta w brokułach może hamować przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych. W przypadku przyjmowania leków rozrzedzających krew, wprowadzanie brokułów do diety powinno być skonsultowane z lekarzem.
